Konu Detayı Sayfası
Genetik Şifre ve Protein Sentezi:
Genetik Şifre:
Protein Sentezi (Transkripsiyon ve Translasyon):
Genetik Kodon-Asit İlişkisi:
Kontrol Mekanizmaları:
Sonuç:
Genetik Şifre ve Protein Sentezi
GENETİK ŞİFRE; DNA'da bulunan 4 çeşit nükleotitin üçerli gruplar halinde farklı kombinasyonlarla dizilmesi sonucu oluşan şifredir.
KODON; DNA tarafından sentezlenen mRNA üzerindeki üçlü nükleotit dizisine denir. mRNA üzerinde A, G, C ve U nükleotitlerinin bir araya gelmesiyle kodonlar oluşur. DNA ipliğindeki Adenin karşısına mRNA'da Urasil nükleotiti getirilir.
Tüm canlılarda protein sentezi AUG kodonu ile şifrelenen Metiyonin amino asidi ile başlar. Ancak, bazen protein sentezi tamamlandıktan sonra başlangıç amino asidi olan metiyonin bir enzim ile çıkarılabilir. Yani tüm proteinlerin yapısındaki ilk amino asit metiyonin olmayabilir.
Bir amino asidin birden çok kodon ile şifrelenmesi canlının bazı mutasyonlara karşı korunmasını sağlar.
Antikodon Nedir?
tRNA'da mRNA'daki kodonlara karşılık gelen 3'lü baz dizilerine ANTİKODON denir.
Aşağıdaki şekilde hücrede gerçekleşen protein sentez mekanizması verilmiştir. Protein sentezi ile ilgili verilen soruları şekli dikkate alarak cevaplayınız.
1. C molekülünün aynı anda birden fazla D molekülüne bağlanmasının protein sentezine etkisi nedir? ............... 2. UAA, UGA ve UAG üçlü nükleotit dizilimine sahip kodonları içeren molekül hangisidir? Bu kodonların protein sentezindeki işlevi nedir? ...............
Doğru Cevap:
Açıklaması: 1. Aynı anda aynı proteinden çok sayıda sentezlenmesi sağlanır. 2. Kodonlar mRNA üzerinde yer alır. Bu kodonlar stop kodonlarıdır ve protein sentezinin sonlanmasını sağlar.
Bir mRNA molekülüne ait bir kodondaki nükleotitler; I. Timin bazı ile hidrojen bağı oluşturabilir. II. Urasil bazı ile hidrojen bağı oluşturabilir. III. Üçerli grupları her zaman bir amino asidi şifreler. özelliklerinden hangilerine sahip olabilir?
A. Yalnız IDoğru Cevap: C
Açıklaması: RNA molekülleri DNA'ya göre sentezlendiği için timine karşılık gelen nükleotitleri taşır. Ribozomda mRNA ve tRNA molekülleri arasında geçici hidrojen bağları kurulur. Fakat mRNA'daki bazı kodonlar (stop kodonları) amino asitleri şifrelemez ve protein sentezini sonlandırır.
Aşağıdaki şekilde hücrede gerçekleşen protein sentez mekanizması verilmiştir. Protein sentezi ile ilgili verilen soruları şekli dikkate alarak cevaplayınız.
1. A ile gösterilen molekülün protein sentezindeki işlevi nedir? ............... 2. B ve C moleküllerinin sentezinde görevli olan enzim nedir? ............... 3. B molekülünün protein sentezindeki işlevi nedir? Hücrede kaç çeşit B molekülü bulunur? ...............
Doğru Cevap:
Açıklaması: 1. A molekülü DNA olup; sentezlenecek proteinin yapısı ile ilgili bilgiyi içerir. 2. B ve C molekülleri RNA molekülü çeşitleri olup RNA polimeraz enzimi kontrolünde sentezlenir. 3. Sitoplazmadaki serbest amino asitleri mRNA'daki bilgiye göre ribozoma taşır. 61 çeşit tRNA molekülü bulunur.
Aşağıdaki şekilde hücrede gerçekleşen protein sentez mekanizması verilmiştir. Protein sentezi ile ilgili verilen soruları şekli dikkate alarak cevaplayınız.
1. Genetik kod, kodon ve antikodon kavramlarını A, B ve C molekülleri ile eşleştiriniz. ............. 2. C molekülünün protein sentezindeki işlevi nedir? ............. 3. Farklı antikorların sentezlenmesinde verilen yapılardan hangisi doğrudan etkilidir? .............
Doğru Cevap:
Açıklaması: 1. DNA molekülü (A) genetik kod, mRNA molekülü (C) kodon, tRNA molekülü (B) ise antikodon taşır. 2. Protein sentezine katılacak amino asit bilgisini DNA'dan alarak ribozoma taşır. 3. Antikorlar protein yapısındaki moleküllerdir. Hücrede farklı antikorlar dolayısı ile farklı proteinlerin sentezlenmesine DNA üzerindeki genlerin çeşitliliği neden olur.
Aşağıdaki şekilde hücrede gerçekleşen protein sentez mekanizması verilmiştir. Protein sentezi ile ilgili verilen soruları şekli dikkate alarak cevaplayınız.
1. A ve B moleküllerinin yapı birimlerini karşılaştırınız. ................. 2. A molekülünde 1200 nükleotit bulunuyorsa bu molekülün tamamından sentezlenecek C molekülünde toplam kaç nükleotit bulunur? Sentezlenecek proteinde maksimum kaç çeşit amino asit bulunur? Sentezlenecek proteinin yapısında kaç tane peptit bağı bulunur? (Stop kodonları dahil edilecek) .................
Doğru Cevap:
Açıklaması: 1. A molekülü deoksiribonükleotitlerden, B molekülü ribonükleotitlerden oluşur. Deoksiribonükleotit yapısında deoksiriboz şekeri, fosforik asit ve azotlu bazlardan adenin, guanin, sitozin ve timin yer alır. Ribonükleotit yapısında ise riboz şekeri, fosforik asit ve azotlu bazlardan adenin, guanin, sitozin ve urasil yer alır. 2. 3 nükleotit = 1 Kodon = 1 amino asit Protein sentezinde 200 kodon görev yapar. Bu kodonlardan biri stop kodonu ise amino asitlere karşılık 199 kodon bulunur. Bu da 199 amino asit ve 198 peptit bağı demektir. Doğada 20 çeşit amino asit olduğu için protein yapısına maksimum 20 çeşit amino asit katılabilir.
Aşağıdaki tabloda amino asitlere karşılık gelen kodonlar verilmiştir.
Buna göre; metiyonin - lösin - serin - alanin - alanin amino asit dizilimine sahip bir proteinin sentezi sırasında; a. Maksimum kaç çeşit tRNA molekülü görev yapmıştır? ................... b. mRNA'daki nükleotit sayısı kaçtır? (stop kodonları dahil edilecektir) ................... c. Oluşan proteinin yapısında kaç tane peptit bağı bulunur? ................... d. Maksimum kaç çeşit genetik kod kullanılmıştır? ...................
Doğru Cevap:
Açıklaması: a. 5 çeşit tRNA molekülü görev yapar. b. 3 nükleotit = 1 kodon = 1 amino asit ise; 5 amino asit için 15 nükleotit ve stop kodonları da eklendiğinde toplam 18 nükleotit bulunur. c. 4 peptit bağı bulunur. d. Her bir amino aside karşılık 5 genetik kod ve stop kodonuna karşılık olan kodun da eklenmesiyle 6 çeşit kod kullanılmıştır.
Bir mRNA molekülü aşağıdaki şekilde verildiği gibi X ve Y ribozomlarına bağlanmıştır. Buna göre aşağıdaki soruları cevaplayınız.
a. Bir mRNA molekülünün aynı anda iki farklı ribozoma bağlanmasının prıtein sentezine etkisi nedir? ................ b. Protein sentezi ilk hangi ribozomda tamamlanır? ..............
Doğru Cevap:
Açıklaması: a. Aynı protein molekülünden iki tane üretilmesini sağlar. b. Y ribozomunda tamamlanır.
Öğrencilerimizin TYT (Temel Yeterlilik Testi) ve AYT (Alan Yeterlilik Testi) gibi sınavlara hazırlanırken kullanabilecekleri bilgileri sunuyoruz. Biyoloji konularında güçlü bir temel oluşturmak ve sınav başarınızı artırmak için doğru adrestesiniz!
Efeler-Aydın
info@biyolojihikayesi.com
................
©
Biyoloji Hikayesi.
All Rights Reserved.
Designed by
Biyoloji Hikayesi
Distributed By:
Hamza EROL