Konu Detayı Sayfası
Protein Sentez Mekanizması:
Transkripsiyon (RNA Sentezi):
RNA İşleme:
Translasyon (Protein Sentezi):
Protein Katlanması:
Sonuç:
Protein Sentezi Nedir?
DNA'daki genetik bilginin kullanılarak ribozom organelinde polipeptit üretilmesine PROTEİN SENTEZİ denir.
Protein sentezinde görev alan başlıca yapılar şunlardır:
NOT: DNA Polimeraz, Helikaz Enzimi, Ligaz Enzimi protein sentezinde görev yapmazlar. DNA'nın replikasyonunda görev yapan enzimlerdir.
Protein Sentezinde Genetik Bilgi Akışı
DNA'dan başlayarak RNA'ya ilerleyen ve oradan da proteinin sentezine doğru gerçekleşen bir akıştır.
Protein Sentezinin Basamakları
DNA'daki bir genin nükleotit dizisine göre özgül bir polipeptit zincirinin sentezi iki basamakta gerçekleşir. Bunlar;
Prokaryot hücrelerde; Transkripsiyon ve Translasyon Sitoplazmada olur.
Ökaryot hücrelerde ise;
Transkripsiyon ve Translasyon olayları üç basamakta gerçekleşir. Bunlar; Başlama, Uzama ve Sonlanma basamaklarıdır.
Transkripsiyon (Yazılma) Nedir?
DNA'nın kalıp zincirindeki genetik bilgiye göre RNA sentezlenmesine Transkripsiyon (Yazılma) denir.
Transkripsiyon olayında sırasıyla şu basamaklar gerçekleşir.
1. Başlama
2. Uzama
3. Sonlanma
Translasyon (Okuma) Nedir?
Ribozomun hücrede bulunduğu yerler;
Hücre içinde kullanılacak proteinler genellikle sitoplazmada yer alan ribozomlarda sentezlenir. Hücre dışına salgılanacak ve lizozomda kullanılacak enzimlerin proteinleri ise granüllü endoplazmik retukulum zarı üzerindeki ribozomlarda sentezlenmektedir.
Ribozomun büyük alt biriminde üç bölge bulunur. Bunlar;
Translasyon olayı prokaryot hücrelerde sitoplazma ve ribozomda gerçekleşir.
Translasyon olayında sırasıyla şu basamaklar gerçekleşir.
1. Başlama
2. Uzama
3. Sonlanma
EK BİLGİLER-1: Proteinlerin çeşitli olmasının nedenleri;
EK BİLGİLER-2:
EK BİLGİLER-3:
EK BİLGİLER-4:
Poliribozom (Polizom)
DNA replikasyonu, bir hücre bölünmesi sırasında genetik bilgiyi yeni hücrelere aktarmak amacıyla DNA molekülünün kopyalanması sürecidir. Bu süreç, hücre döngüsünün S fazında gerçekleşir ve birkaç temel adımı içerir:
Başlama (Inisiasyon):
Helikaz ve Primer Sentezi:
Uzama (Elongasyon):
Sonlanma (Terminasyon):
Replikasyonun Önemi
DNA replikasyonu, genetik bilginin doğru ve eksiksiz bir şekilde yeni hücrelere aktarılmasını sağlar. Bu süreçte meydana gelen hatalar, mutasyonlara yol açabilir ve çeşitli genetik hastalıklara neden olabilir. Ancak, hücrede bulunan onarım mekanizmaları, replikasyon sırasında oluşabilecek hataları düzeltir ve genetik kararlılığı sağlar.
Önemli Enzimler
Her canlı sahip olduğu DNA’larına göre kendine özgü olan proteinleri sentezler. Protein sentezi ribozomlarda tüm canlılar tarafından gerçekleştirilen ortak bir yapım olayıdır. Protein sentezinde görev alan enzim, molekül ve yapıları yazınız.
Doğru Cevap:
Açıklaması: 1. DNA 2. RNA Çeşitleri (mRNA, tRNA, rRNA) 3. ATP Enerjisi 4. Enzimler (RNA Polimeraz) 5. Amino asitler 6. Ribozom Organeli
Protein sentezinde genetik bilgi akışı DNA’dan RNA’ya ve oradan da proteine doğrudur. Buna göre; hücredeki genetik bilgi akışını sırasıyla yazınız.
Doğru Cevap:
Açıklaması: DNA → TRANSKRİPSİYON → RNA → TRANSLASYON → RİBOZOM → POLİPEPTİT → PROTEİN
1. ………… 2. ………… 3. ………… 4. ………… 5. ………… 6. ………… 7. ………… 8. …………
Verilen şekilde bir hücrede protein sentezinin gerçekleşme süreci özetlenmiştir. Şekilde numaralarla gösterilen olayların ve hücrede görev alan yapıların isimlerini yazınız.
Doğru Cevap:
Açıklaması: 1. DNA 2. Transkripsiyon 3. mRNA 4. Çekirdek 5. mRNA'nın sitoplazmaya geçmesi 6. Sitoplazma 7. Translasyon 8. Polipeptit Zinciri
Bir öğrenci mikroskop ile yaprak hücresini incelemektedir. Bu hücrede protein sentezinin gerçekleştiğini söyleyebilmesi için aşağıdaki hangi olayları görmesi gerekir?
A. Golgi organeli senteziDoğru Cevap: E
Açıklaması: Sentezlenen protein için gerekli bilgi DNA üzerinden mRNA aracılığı ile alınır. mRNA sentezi varsa protein sentezi de gerçekleşir.
Bir hücrede protein sentezi gerçekleşiyorsa, bu hücrede aşağıda verilenlerden hangisi giderek artar?
A. Amino asitDoğru Cevap: D
Açıklaması: Amino asit ve ATP kullanıldığı için azalır. Enzim ve rRNA değişmez. Su açığa çıktığı için artar.
1. Polipeptit sentezinde DNA’nın şifre veren zincirindeki nükleotit dizilimi nasıl olmalıdır? ………… 2. Polipeptit sentezi hangi amino asitle başlamıştır? ………… 3. Bu polipeptide şifre veren mRNA üzerinde kaç çeşit kodon bulunmaktadır? ………… 4. Şekilde soru işareti ile gösterilen yere hangi kodonları yazabilirsiniz? Yazdığınız bu kodonlar ne ifade etmektedir? ………… 5. Bu sentezde en az kaç çeşit tRNA görev yapmıştır? …………
Bir polipeptidin sentezi ile ilgili verilen görselden ve verilen tablodan yararlanarak soruları cevaplayınız.
Doğru Cevap:
Açıklaması: 1. Polipeptit sentezinde DNA’nın şifre veren zincirindeki nükleotit dizilimi nasıl olmalıdır? TAC, CGG, TCG, AAC, AAA, CCC 2. Polipeptit sentezi hangi amino asitle başlamıştır? Metiyonin (AUG) 3. Bu polipeptide şifre veren mRNA üzerinde kaç çeşit kodon bulunmaktadır? 6 4.Şekilde soru işareti ile gösterilen yere hangi kodonları yazabilirsiniz? Yazdığınız bu kodonlar ne ifade etmektedir? Stop Kodonu (UAA, UAG, UGA) 5. Bu sentezde en az kaç çeşit tRNA görev yapmıştır? En az 20 çeşit
Her canlı sahip olduğu DNA’larına göre kendine özgü olan proteinleri sentezler. Protein sentezi ribozomlarda tüm canlılar tarafından gerçekleştirilen ortak bir yapım olayıdır. Protein sentezinde görev alan enzim, molekül ve yapıları yazınız.
Doğru Cevap:
Açıklaması: DNA RNA Çeşitleri (mRNA, tRNA, rRNA) ATP enerjisi Enzimler (RNA polimeraz) Amino asitler Ribozom organeli
Protein sentezi için aşağıda verilenlerden hangisi gerekli değildir?
A. ATPDoğru Cevap: B
Açıklaması: Proteinin yapısında glikoz bulunmaz. Sentez sırasında da görev almadığı için gerekli değildir.
Bir insanın epitel hücresinde görev yapan protein ile kas hücresini oluşturan aktin ve miyozin proteinlerinin birbirinden farklı olmasını aşağıdakilerden hangisinin farklılığı belirler?
A. mRNA yapısına katılan nükleotitlerin çeşitlerinin sayısıDoğru Cevap: A
Açıklaması: İki proteinin birbirinden farklı olmasını amino asitlerin sayısı, çeşidi ve dizilişinin farklı olması belirler.
Bu protein sentezi sırasında görev alan mRNA'daki nükleotit dizisi aşağıdakilerden hangisidir?
Bir DNA molekülünde bir protein sentezine bilgi verecek nükleotit dizisinin belli bir bölümü şu şekildedir.
A. USS - AAG - GUA - GAGDoğru Cevap: B
Açıklaması: Adenin karşısına urasil, timin karşısına adenin, guanin karşısına sitozin, sitozin karşısına guanin gelir.
Öğrencilerimizin TYT (Temel Yeterlilik Testi) ve AYT (Alan Yeterlilik Testi) gibi sınavlara hazırlanırken kullanabilecekleri bilgileri sunuyoruz. Biyoloji konularında güçlü bir temel oluşturmak ve sınav başarınızı artırmak için doğru adrestesiniz!
Efeler-Aydın
info@biyolojihikayesi.com
................
©
Biyoloji Hikayesi.
All Rights Reserved.
Designed by
Biyoloji Hikayesi
Distributed By:
Hamza EROL