Sindirim Sisteminin Yapı, Görev ve İşleyişi

İnsanda Sİndirim

• İnsan vücudunda gerçekleşen sindirim olayı, hücre dışı sindirim olup katabolik reaksiyonlar zinciridir.

İnsanda sindirim olayı 4 ana basamağı içerir.

1. Besinlerin organizma tarafından alınması
2. Mekanik sindirim olayları
3. Kimyasal sindirim olayları
4. Besinlerin emilimi

İnsanda Sindirim Sistemini Oluşturan Yapılar

• İnsanda sindirim sistemi; sindirim kanalı ve sindirime yardımcı organlardan oluşur.
• Sindirim kanalında bulunan organlar sırasıyla; Ağız, Yutak, Yemek Borusu, Mide, İnce Bağırsak, Kalın Bağırsak ve Anüstür.
• İnsan sindirim kanalını oluşturan organların ortak özelliği dıştan içe doğru bağ doku, düz kas dokusu ve epitel doku (mukoza tabakası) olmak üzere üç tabakadan oluşmasıdır.
• Sindirim kanalı hücre dışı bir ortamdır. Yani bu organlarda hücre dışı sindirim olur.
• Sindirim kanalında ATP enerjisini gerektiren olaylar olmaz. (Çünkü ATP hücre dışına çıkmayan bir moleküldür.)
• Ağız, mide ve ince bağırsakta sindirim olayları gerçekleşirken, yutak, yemek borusu ve kalın bağrsakta sindirim gerçekleşmez.
• Anüs; sindirilemeyen ve emilemeyen atıkların vücut dışına atılmasını sağlayan açıklıktır.
• Ayrıca ağız, mide ve ince bağırsakta hem mekanik hem de kimyasal sindirim olur.

Sindirime Yardımcı Organlar; Tükürük Bezleri, Dişler, Karaciğer, Pankreas ve Safra Kesesidir. Bu yapılar ürettikleri çeşitli salgılarla sindirime yardımcı olurlar.

Sindirim Kanalı

• Sindirim Kanalı; ağız, yutak, yemek borusu, mide, ince bağırsak, kalın bağırsak ve anüsten oluşur.
• Tükürük bezleri, safra kesesi, pankreas ve karaciğer sindirime yardımcı organlardır.

Ağız

• Ağızda sindirimde etkili olan dil, diş ve tükürük bezleri bulunur.
• Besinlerin fiziksel (mekanik) sindirimi yapılır. Ayrıca tükrükteki amilaz enziminin etkisiyle nişasta ve glikojenin kimyasal sindirimi başlar.
• Ağız boşluğunun iç yüzeyi mukoza denilen çok katlı epitel doku ile kaplıdır.
• Ağız içinde bulunan dil besinlerin tadının algılanmasını ve birbirine karışmasını sağlar.

Dişler

• Yetişkin bir insanın ağzında 32 diş vardır. Bunlardan 8 tanesi kesici diş, 4 tanesi köpek diş, 8 tanesi küçük azı, 12 tanesi de büyük azı dişleridir. 
• Ön dişler kesme, köpek dişleri parçalama, küçük ve büyük azı dişleri öğütme görevlerini yapar.

Dişin Yapısı

• Bir dişte üç kısım bulunur. Bunlar; taç, boyun ve kök kısımlarıdır.
• Dişin dışta kalan ve görünen kısmına taç,
• Diş eti ile bağlantılı olan kısmına boyun,
• Çene kemiği içinde kalan kısmına ise kök adı verilir.
• Bir diş, boyuna kesildiğinde dıştan içe doğru; mine, dentin (fil dişi) ve pulpa (diş özü) olmak üzere üç tabakadan oluştuğu görülür.

Mine: Sert, parlak ve dayanıklı olup dişin taç kısmını örten tabakadır. Mine tabakasının yapısında kalsiyum, fosfor ve flor bulunur.

Dentin: Dişin büyük bir kısmını oluşturan kemik yapıdır. Mine tabakasının hemen altında bulunur. Kök kısmına kadar uzanan ve kemiksi madde içeren tabakadır.

Pulpa: Dentin tabakasının iç kısmında yer alır. Kan damarları, sinirler ve dentin üreten hücrelerden oluşan dişin en içteki kısmıdır.

Dil

• Dil, ağız içinde büyük bir hareket yeteneğine sahiptir.
• Besinleri ağız içinde çevirip yutağa iter.
• Ayrıca tat alan ve konuşmaya yardımcı olan bir organımızdır.

Yutak (Farinks)

• Yutak, yemek borusu ve soluk borusu olmak üzere iki yere açılır.
• Yemek borusu mideye, soluk borusu akciğerlere bağlıdır.

Besinlerin Yutulması Sırasında Gerçekleşen Olaylar

• Yutkunma sırasında besinlerin soluk borusuna kaçmasını gırtlak kapağı (epiglottis) adı verilen kıkırdak bir kapak engeller.
• Yutkunma sırasında epiglottis soluk borusunu kapatır.
• Yemek borusunun başlangıcında besin taşınması sırasında yemek borusunu kapatan ve maddelerin geçişini düzenleyen sfinkter kaslar (büzgen kaslar) denilen kapakçıklar vardır.
• Sfinkter kaslar vücudumuzun bir çok yerinde bulunan ve özelleşmiş bazı bölgelerin geçiş noktalarındaki halka şeklindeki kaslardır.
• Genel olarak bu kaslar; kasılı halde bulundukları için ilgili bölgeyi daraltır ve böylece madde geçişini düzenler.
• Yutkunma istemli başlayıp istemsiz olarak devam eden bir refleks olayıdır. Omurilik soğanı tarafından kontrol edilir.
• Yutkunma sırasında ağızın gerisinde bulunan yumuşak damak (küçük dil); yukarı doğru çekilerek besinin burun boşluklarına kaçmasını önler.
• Kıkırdak yapılı olan epiglottis (gırtlak kapağı); yutkunma sırasında gırtlak girişini kapatarak besinin soluk borusuna kaçmasını önler.
• Yutkunma sırasında sfinkter kaslar gevşer böylece besin yemek borusuna geçer.
• Yutma sırasında solunum olayı iki saniyeden daha kısa bir süre için durur.
• Lokma yemek borusuna geçince yemek borusundaki sfinkter kaslar kasılarak kapanır.
• Burun boşluğunu kapatan küçük dil tekrar yerine gelir. Gırtlak kapağı yukarı kalkar, solunum yolu tekrar açılır.

Yutkunma Sırasında;

• Küçük dil yukarı çekilir, burun boşluklarını ve hava girişini kapatır.
• Gırtlak kapağı aşağıda, soluk borusunu kapatır.
• Sfinkter kaslar gevşemiş durumdadır. Besinlerin yemek borusuna geçişini sağlar.

Yutkunma Sonrası;

• Küçük dil aşağıda, burun boşlukları ve hava girişi açılır.
• Gırtlak kapağı yukarı kalkar. Solunum yolu tekrar açılır.
• Sfinkter kaslar tekrar kasılır ve bölgeyi kapatır. 

Yemek Borusu

• Yutak ile mide arasında kalan kısımdır.
• Görevi; lokmanın mideye iletilmesini sağlamaktır.
• Yutak ve yemek borusunda mekanik veya kimyasal sindirim gerçekleşmez.
• Yapısında en içte mukoza tabakası (epitel doku), ortada halka ve boyuna olarak yerleşmiş düz kaslar, dışta ise bağ doku bulunur.
• Yemek borusunun iç yüzeyi; çok katlı yassı epitel dokuyla kaplıdır. Mukoza tabakasındaki goblet hücreleri yemek borusunun yüzeyini kayganlaştıran mukus sıvısını üretir.
• Mukus; hem mukoza tabakasını korur hem de yemek borusunun iç yüzeyini kayganlaştırır.
• Böylece besinler daha kolay ilerler.
• Yemek borusundaki kas tabakasının yutağa bakan üst kısımlarında; çizgili kaslar bulunurken diğer kısımlarda dairesel ve uzunlamasına yerleşmiş düz kaslar bulunur.
• Bu nedenle yutkunma istemli başlar ama istemsiz olarak devam eder.
• Besinin yutulmasında çizgili kaslar etkilidir.
• Düz kaslar ritmik kasılıp gevşeme hareketleri oluşturur.
• Bu hareketlere peristaltik hareketler denir.
• Peristaltik hareketler ile besinlerin mideye ulaşması sağlanır.
• Besinin ilerlemesinde ayrıca yer çekiminin etkisi de vardır.
• Yemek borusunun alt ucunda bulunan sfinkter kasın gevşemesi ile besin mide ağzından mideye girer.
• Kusma olayı sırasında peristaltik hareketler ters çalışır.

Mide ve Yapısı

• Mide; kaburgaların altında, karın boşluğunun üst sol bölgesinde bulunur. 
• Besinlerin geçici olarak depo edildiği ve sindirim kanalının en geniş olan organıdır.
• Peristaltik hareketlerle mekanik sindirim yapar.
• Ayrıca proteinlerin kimyasal sindiriminin başladığı organdır.

• Yemek borusuna bağlanan bölümüne mide ağzı (kardia) denir.
• Mide ağzı sfinkter kastan oluşur ve mide içine geçen besinlerin yemek borusuna tekrar dönüşünü engeller.
• Oniki parmak bağırsağı ile bağlantılı olan bölümüne mide kapısı (pilor) denir.
• Mide kapısı da sfinkter kastan oluşur ve mide içindeki maddelerin kontrollü olarak oniki parmak bağırsağına boşaltılmasını sağlar.
• Mide dıştan içe doğru; bağ doku, düz kaslar ve mukoza tabakasından oluşur.
• Midenin ve karın boşluğundaki diğer organların üzeri bağ doku ve epitel dokudan oluşan periton zarı ile örtülüdür.
• Buradaki epitel doku hücreleri salgı üreterek organların yüzeyini kayganlaştırır ve sürtünmeyi önler.
• Orta tabakada bulunan düz kaslar; enine, boyuna ve çapraz yerleşmiştir.
• Bu kasların kasılıp gevşemesi ile peristaltik hareketler oluşur ve besinlerin mekanik sindirimi gerçekleşir.

Midenin Çalışması

• Midenin en iç tabakası olan mukoza tabakasında üç farklı hücre gurubu bulunur. Bunlar; 
  • Paryetal hücreleri,
  • Şef hücreleri ve
  • Goblet hücreleridir.
• Paryetal hücreler; hidroklorik asit (HCl) ve gastrin hormonu salgılar.
• Şef hücreler pepsinojen enzimi salgılar.
• Goblet hücreleri ise mukus salgısı üretir.
• Hidroklorik asit, pepsinojen enzimi, mukus sıvısı ve çok az lipaz enzimi mide özsuyunu oluşturur.
• Midenin çalışmasını; parasempatik sinir sistemine ait olan vagus siniri ve gastrin hormonu düzenler.
• Besini görmek, kokusunu ve tadını almak ya da besinin mideye ulaşması ile; vagus siniri gastrin hormonu salgısını uyarır.
• Böylece mide bezlerinden pepsinojen enzimi ve mukus salgılanır.
• Mukus salgısı mide özsuyunda bulunan HCl salgısını bağlayarak mukoza tabakasının yüksek asitten zarar görmesini engeller. Böylece mide duvarının kendi kendini sindirmesi önlenir. 
• Paryetal hücrelerden salgılanan gastrin hormonu; kana verilir, kan yolu ile tekrar mideye gelir. (gastrin hormonunun hem salgılandığı yer, hem de hedef organı midedir.) Midenin mide özsuyu salgılamasını ve mide hareketlerini uyarır.
• Midede besin olduğu sürece sinirsel ve hormonal düzenleme ile mide özsuyu salgılanmaya devam eder.

NOT: Mide; 

• Ürettiği gastrin hormonunu kana verdiği,
• Ürettiği sindirim enzimleri ile HCl'i ise mide boşluğuna verdiği için Karma Bez özelliği taşır.

• Midede besinler bulamaç (kimus) haline gelir ve proteinlerin kimyasal sindirimi başlar.
• Midenin pH'si yaklaşık 2 civarındadır. Yani yüksek asidik bir ortamdır.
• Mide özsuyunda bulunan lipaz enzimi midede yağların sindiriminde etkili olmaz.
• Çünkü lipaz enzimi bazik ortamda çalışabilen bir enzimdir.

Mide Özsuyunda Bulunan HCl'in Görevleri

• İnaktif olan pepsinojen enzimini aktif olan pepsin enzimine dönüştürmek,
• Proteinlere etki eden pepsin enziminin çalışması için uygun pH ortamı oluşturmak,
• Besinlerle mideye gelen mikroorganizmaları etkisiz hale getirmek,
• Pankreas ve bağırsak bezlerinin salgı yapmalarını uyarmak,

Midenin Kendi Kendini Sindirmemesini Sağlayan Faktörler

• Gastrin hormonunun düzenleyici etkisi,
• Üretilen yoğun mukus salgısının varlığı,
• Pepsin enziminin pepsinojen olarak inaktif şekilde salgılanması

Mide Salgısının Düzenlenmesi Üç Aşamada Olur.

1. Merkezi, omurilik soğanında olan vagus siniri midede salgı üreten hücreleri uyarır. (Ağıza besin alınması, besini görme, düşünme ve koklama ile vagus siniri uyarılır.)

2. Uyarılan mide, gastrin hormonu salgılamaya başlar. Gastrin hormonu kan yolu ile mide bezlerini uyarır ve mide bezlerinden mide özsuyu salgılanır.

3. Mide içeriği (kimus) ince bağırsağa geçince onikiparmak bağırsağından mide hareketlerini yavaşlatan ve gastrin salgısını durduran enterogastrin hormonunun salgılanması.

İnce Bağırsak

• Besinlerin sindiriminin tamamlandığı ve sindirilen besinlerin emiliminin yapıldığı organdır.
• Oniki parmak bağırsağı (duedonum), boş bağırsak (jejenum) ve kıvrımlı bağırsak (ileum) olarak üç bölümden oluşur.
• Duedonum mideye, ileum ise kalın bağırsağa bağlıdır.
• Dıştan içe doğru bağ doku, düz kaslar ve mukoza (epitel) tabakalarından meydana gelir.
• İnce bağırsaktaki düz kasların peristaltik hareketleri ile oluşan karışıma kilus denir.
• Bağırsak yüzeyindeki villuslar besinlerin emilim miktarını artırır.

• Villusların iç kısımlarında kılcal kan damarları ve lenf kılcalları bulunur.
• Villus oluşmasını sağlayan epitel hücrelerinin bağırsak iç yüzeyine bakan kısmında sitoplazmik uzantılar olan mikrovilluslar emilim yüzeyinin çok daha fazla artırılmasını sağlar.
• İnce bağırsaktaki bezler aminopeptidaz, karboksipeptidaz, maltaz, laktaz ve sükraz enzimlerini salgılar.

Dikkat!!!

Oniki parmak bağırsağından salgılanan hormonlar:

• Sekretin: Besinler oniki parmak bağırsağına geldiğinde asidik kimüs, bağırsak mukozasından sekterin salgılatır. Sekterin kan dolaşımıyla pankreasa ulaşır. Pankreastan bikai.rbonat iyonlarının salgılanmasını sağlayarak, ince bağırsak pH'sının bazik özellik kazanmasını sağlar. Karaciğerde safra üretilmesini artırır.
• Kolesistokinin: Safra sıvısının, safra kanalına boşaltılmasını sağlar. Ayrıca pankreası uyararak enzim salgılamasını sağlar.

Kalın Bağırsak

• Yapısı dıştan içe doğru bağ doku, düz kaslar ve epitel doku (mukoza) kısımlarından oluşur.
• Sırasıyla çıkan kolon, yatay kolon ve inen kolon adı verilen bölümlerden oluşur.
• İnce bağırsak ile kalın bağırsağın birleştiği yere kör bağırsak denir.
• Burada apendiks denilen bir çıkıntı vardır.
• Bu yapının iltihaplanması apandisit hastalığını oluşturur.
• Kalın bağırsak rektum (düz bağırsak) denilen yapı ile sonlanır.
• Rektumun vücut dışına açılan kısmına anüs denir.
• Kalın bağırsakta kimyasal sindirim yapılmaz ve yapısında villus yoktur.
• Suyun, bazı tuzların ve buradaki bakteriler tarafından sentezlenen K vitamininin emilimi yapılır.
• Dışkı kalın bağırsakta peristaltik hareketle ilerler.
• Dışkının ilerlemesi için bağırsak mukozasından mukus salgılanır.

Sindirim Sistemine Yardımcı Organlar

Tükürük Bezleri

• Kulak altı, dil altı ve çene altı olmak üzere üç çift tükürük bezi vardır.
• Tükürük sıvısı; mukus, amilaz enzimi ve lizozim enzimlerinden oluşur.
• Mukus; sodyum, kalsiyum iyonları ve glikoproteinden oluşmuş bir sıvıdır.
• Amilaz (pityalin) enzimi ağızda karbonhidratların kimyasal sindirimi başlatır.
• Lizozim, diş çürümesine yol açan bakterilerin öldürülmesini sağlar.
• Tükürük, besinlerin ıslatılmasını ve yumuşatılmasınında rol oynar.

Pankreas

• Pankreas pembe renkli ve yaprak şeklinde bir organdır.
• Sindirimle ilgili salgıları virsung kanalı ile vater kabarcığına getirilir ve oniki parmak bağırsağına boşaltılır.
• Bu salgının pH değeri yaklaşık 8.5 dir.
• Pankreas öz suyunun yapısında su, bikarbonat, bazı iyonlar ve sindirimde görev alan farklı enzimler bulunur.
• Pankreas tarafından karboksipeptidaz, amilaz, tripsinojen, kimotripsinojen, lipaz ve nükleaz enzimleri salgılanır.

Karaciğer

Karın boşluğunda ve midenin sağ üst kısmında yer alır. Üzeri, bağ dokusundan yapılmış bir kapsül ile örtülüdür. Bu kapsülün üstünde ise karın zarı (periton) bulunur.

• Karaciğer, sağ ve sol lop olmak üzere iki kısımdan meydana gelir.
• Her lop binlerce küçük lopçuktan oluşmuştur.
• Lopçuklar karaciğerin temel yapı birimleridir.
• Kan, karaciğer hücrelerine dalak, ince bağırsak, mide, pankreas ve kalın bağırsaktan gelen kapı toplardamarı ve kalpten çıkan aortun bir kolu olan karaciğer atardamarıyla gelir.
• Karaciğer sağ lobunun alt yüzeyinde safra kesesi yer alır.
• Karaciğer hücreleri tarafından salgılanan safra (öd sıvısı), ince kanalcıklar yardımıyla karaciğer kanalına getirilir.
• Karaciğer kanalı, karaciğerden çıktıktan sonra iki kola ayrılır.
• Kollardan biri olan koledok kanalı, oniki parmak bağırsağına safra sıvısını götürür.
• Diğer kol ise, fazla safra sıvısını safra kesesine taşır.
• Yağlı besinler oniki parmak bağırsağına ulaştığında ince bağırsaktan salgılanan kolesistokinin hormonu safra kesesinin kasılıp gevşemesini uyarır.
• Safra koledok kanalıyla onikiparmak bağırsağının vater kabarcığı adı verilen bölgesine boşaltılır.

Safra ve Görevleri

Safranın bileşiminde; safra tuzları, yaşlanmış alyuvarların parçalanması ile oluşan safra pigmenti (bilirubin), fosfolipit, kolesterol, yağ asitleri, bikarbonat iyonları ve su vardır.

• Yağların mekanik sindirimini sağlar.
• Yağ asidi ve gliserol ile A, D, E, K vitaminleri emilimini kolaylaştırır.
• Bağırsağa gelen asidik besinleri nötralize eder.
• Antiseptik özelliği ile zararlı bakterilerin öldürülmesini sağlar.
• Kandan, yaşlı alyuvarların parçalanması sonucu oluşan bilirubin ve kolesterolün fazlasının atılmasını sağlar.

Karaciğerin Görevleri

• Hidrojen peroksiti parçalar (katalaz enzimi ile), ilaçların ve kendisine gelen toksik maddelerin zararlı etkilerini yok eder.
• Yaşlanan alyuvar hücrelerini parçalar (kupfer hücreler ile).
• Embriyonik dönemde alyuvar (retikulo endotel hücreler ile) üretir.
• Kan yapımında etkili olan eritropoitein hormonunu salgılar.
• Glikozun fazlasını, glikojen halinde depo eder ve kanda glikoz eksikliğinde, glikojenin parçalanması ile oluşan glikozları kana verir.
• Amonyağı üre ve ürik asite dönüştürür.
• A, D, E, K vitaminleri ile demir ve bakır gibi mineralleri depolar.
• Provitamin A'yı (karoten), A vitaminine dönüştürür.
• Albumin ve globülin gibi kan proteinlerini üretir.
• Kanın pıhtılaşmasında görev yapan protrombin ve fibrinojen ile damar içinde kanın pıhtılaşmasını engelleyen heparini üretir.
• Heparin bir polisakkarittir.

Besinlerin Sindirimi

Karbonhidratların Sindirimi

Ağızda başlar, midede sindirim olmaz, ince bağırsakta sonlanır.

• Tükürük bezlerinden salınan amilaz (pityalin) enzimi nişasta ve glikojeni dekstrin ve maltoza birimlerine kadar parçalar.
• Pankreastan salgılanan amilaz enzimi nişasta ve glikojeni oniki parmak bağırsağında maltoz ve dekstrinlere parçalar.
• İnce bağırsakta üretilen sükraz, laktaz ve maltaz (disakkaridazlar) ise sakkaroz, laktoz ve maltozu yapı birimlerine kadar parçalarlar.
• Dekstrinaz enzimi ise dekstrinleri glikozlara parçalar.

Yağların Sindirimi

Ağız ve midede yağların kimyasal sindirimi olmaz. Sindirim ince bağırsakta başlar ve tamamlanır.

• Besinler oniki parmak bağırsağına ulaştığında safra sıvısı, yağları küçük yağ moleküllerine dönüştürür (mekanik sindirim=.
• Pankreastan salgılanan lipaz enzimi yağ moleküllerini yağ asitleri ve gliserole parçalar.

Proteinlerin Sindirimi

Ağızda kimyasal sindirim olmaz. Midede başlar ve ince bağırsakta sonlanır.

• Mideden salgılanan pepsinojen ve HCl birleşerek aktif pepsin enzimi oluşturulur. Pepsin proteinleri peptonlara parçalar.
• Peptonlar oniki parmak bağırsağına ulaştığında pankreastan tripsinojen ve kimotripsinojen enzimleri salınır. Aynı zamanda oniki parmak bağırsağından enterokinaz enzimi salınır.
• Tripsinojeni enterokinaz aktive eder ve aktif tripsin oluşur. Tripsin ise kimotripsinojen enzimini kimotripsine dönüştürür. Aynı zamanda prokarboksipeptidaz enziminin aktifleşmesini (karboksipeptidaz) sağlar.
• Proteinler ince bağırsakta tripsin ve kimotripsin etkisiyle küçük polipeptit veya peptonlara parçalanır.
• İnce bağırsak epitelinden salgılanan aminopeptidaz ve dipeptidaz enzimleri ile pankreastan ve ince bağırsak epitelinden salgılanan kaboksipeptidaz küçük polipeptitleri amino asitlere parçalar.

Nükleik Asitlerin Sindirimi

DNA ve RNA gibi asitlerin sindirimi ince bağırsakta başlar ve burada tamamlanır.

• Pankreasta üretilen ve ince bağırsağa gelen nükleaz enzimleri nükleik asitleri nükleotit birimlerine parçalar.
• Nükleotitleri ise ince bağırsak mukozasından salgılanan nükleotidaz enzimleri ile azotlu organik baz (adenin, guanin, timin ve sitozin), beş karbonlu şeker (riboz veya deoksiriboz) ve fosfat birimlerine  kadar parçalanır.

Besinlerin Emilimi

• Besin yapı taşlarının, kan dolaşımına katılmak üzere bağırsak hücrelerine alınmasına emilim denir.
• Sindirim kanalındaki besinlerin vücut hücrelerine ulaşabilmesi için sindirim organlarında en iç tabakada bulunan mukozadan emilerek dolaşıma katılmaları gerekir.
• Besinlerin sindirimi ile oluşan monomerler (glikoz, fruktoz, galaktoz, riboz, deoksiriboz, amino asitler, azotlu bazlar, yağ asitleri, gliserol vb.) ile vitamin, mineral, su ve iyonların emilimi sindirim kanalının farklı kısımlarında gerçekleşir.
• Besin maddelerinin emilimi; mide, ince bağırsak ve kalın bağırsakta gerçekleşir. Ağızda ve yemek borusunda besin maddelerinin emilimi olmaz. Ancak bazı zehirli maddeler ilaçlar ve bazı hormonların emilimi ağızda gerçekleşir.
• Midede ise alkol ve yağda çözünen bazı ilaçların emilimi gerçekleşir. 
• İnce bağırsakta monomer maddeler, vitaminler, mineraller, su ve iyonların emilimi olur.
• Kalın bağırsakta ise; su, iyonlar, bağırsak bakterilerinin ürettiği B ve K vitaminlerinin emilimi olur.

NOT-1: Emilimde pasif taşıma (basit difüzyon, kolaylaştırılmış difüzyon, osmoz) ve aktif taşıma olayları etkili olur.

NOT-2: Besinlerin sindirimi hücre dışı bir ortamda (sindirim kanalı) hidroliz ile gerçekleştiği için ATP enerjisi harcanmaz. Ancak besinlerin emilimi sırasında aktif taşıma ve ekzositoz olayları olduğu için emilimde ATP enerjisi harcanır. 

İnce Bağırsakta Emilim

• Glikoz, galaktoz, fruktoz, amino asitler, mineraller, su ile B ve C vitaminleri ince bağırsak hücrelerinden difüzyon, kolaylaştırılmış difüzyon ve aktif taşımayla kılcal kan damarlarına emilir.
• Bu besinler kapı toplardamarıyla karaciğere taşınır. Karaciğerde gerekli düzenlemeler yapıldıktan sonra, karaciğer toplardamarıyla alt ana toplardamara taşınır ve sonra kalbe getirilir. Buradan bütün vücuda dağıtılır.
• Karaciğer kanla gelen besin maddelerinin bir çoğunu birbirine dönüştürebilir. Karaciğeri terk eden kandaki besin maddelerinin oranı, kapı toplar damarındaki besin oranlarından farklı olabilir.
• Bağırsaktan çıkan damarın karaciğere getirilmesi sayesinde kan ile bütün vücuda dağıtılmadan önce besin içeriğinde bulunan toksik maddeler temizlenir.

Yağ Sindirim Ürünlerinin Emilimi

Yağ asitleri ve gliserol ince bağırsak villuslarının epitel hücrelerine geçtikten sonra, hücre içinde yeniden yağ (trigliserit) sentezlenir.

• Trigliseritler, golgi aygıtında kolesterol ve özel proteinlerle kaplanarak suda çözünebilen şilomikron denilen yapılara dönüşür.
• Şilomikronlar yağlardan farklı olarak, suda çözünebilir özelliktedir.
• Şilomikron halindeki yağ molekülleri lenf kılcallarına geçtikten sonra buradan peke sarnıcı aracılığı ile göğüs kanalına taşınır.
• Göğüs kanalından sol köprücük altı toplardamarına geçer ve oradan da kalbin sağ kulakçığına gelir.
• Bağırsaktan emilen yağın %80 - 90 kadarı ve ADEK vitaminleri bu şekilde taşınır.
• Tereyağındaki gibi kısa zincirli yağ asitlerinin bir kısmı suda çabuk eridiklerinden dolayı, trigliseritlere dönüşmez ve kılcal kan damarlarına geçer.